Repatriacja – komu przysługuje i jak się o nią ubiegać?
Masz bliskich na Kresach Wschodnich? A może jesteś polskiego pochodzenia i chcesz osiedlić się w Polsce? Sprawdź, jak ubiegać się o repatriację i jakie warunki spełnić.
Repatriacja – co to jest?
W samym słowie „repatriacja” kryje się jego znaczenie. Z łacińskiego „repatriatio” tłumaczone jest jako „powrót do ojczyzny„. Prawidłowo pojęcie to stosowane jest jako określenie zorganizowanych akcji przesiedlenia do Polski obywateli, którzy wskutek zmiany granic lub działań wojennych, znaleźli się na terenie innych państw. Najczęściej w przypadku repatriacji mowa o jeńcach wojennych, osobach internowanych lub przymusowo wysiedlonych.
W czasach PRL-u mówiono o repatriacji w odniesieniu do Polaków mieszkających na Kresach Wschodnich. Byli oni przymusowo wysiedlani z własnych ziem i umieszczani na tzw. Ziemiach Odzyskanych, czyli w granicach nowej RP. Repatriacja z Kresów Wschodnich to tak naprawdę propagandowe określenie. Prawda jest taka, że ludność ta została poddana ekspatriacji.
Współcześnie repatriacja odnosi się do przyjazdu do Polski osób polskiego pochodzenia, którzy znajdują się w azjatyckiej części byłego ZSRR. Głównie jest to więc repatriacja z Kazachstanu i z Uzbekistanu. Jednak nie tylko… Repatriacja Polaków ze Wschodu, a więc przepisy powstałe do tej okoliczności obejmuje również Republikę Armenii, Republikę Azerbejdżanu, Gruzję, Republikę Kirgiską, Republikę Tadżykistanu, Turkmenistan i azjatycką część Federacji Rosyjskiej.
Komu przysługuje repatriacja?
Ustawa o repatriacji określa, kto może na nią liczyć. Wiza krajowa wydawana w celu repatriacji przysługuje osobie, która spełnia łącznie 3 warunki. Przede wszystkim jest polskiego pochodzenia, a więc deklaruje narodowość polską, jest w stanie wykazać swój związek z polskością oraz co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej.
Ważne jest to, czy osoba ta była deportowana lub zesłana przez władze ZSRR lub deportowani albo zesłani przez władze ZSRR byli wstępni tej osoby: rodzice, dziadkowie lub pradziadkowie, a także przed dniem 1 stycznia 2001 r. zamieszkiwała na stałe na obecnych terytoriach wyżej wspomnianych państw.
Warto wiedzieć, że wiza w celu repatriacji może być wydana małżonkowi i zstępnym: dzieciom, wnukom – aż do czwartego pokolenia osoby, która spełnia powyższe warunki.
Jak ubiegać się o repatriację?
Repatriacja Polaków możliwa jest po dopełnieniu przez nich określonych działań. Mowa przede wszystkim o złożeniu wniosku o wydanie wizy repatriacyjnej. Składa się go u konsula właściwego ze względu na miejsce zamieszkania za granicą. We wniosku muszą znaleźć się dane wnioskodawcy, ale i informacje o jego przodkach, a także osobach, które mają zamiar się z nim osiedlić w Polsce, a więc małżonków i małoletnich dzieci. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty poświadczające polskie pochodzenie oraz kopię strony paszportu zawierającą zdjęcie wnioskodawcy. Małżonek wnioskodawcy z polskim pochodzeniem oraz dorosłe dzieci muszą złożyć osobne wnioski o wizę repatriacyjną. Z kolei małżonek niemający polskiego pochodzenia, powinien złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały. Pierwszym etapem jest więc uzyskanie potwierdzenia polskiego pochodzenia, które wydaje konsul.
Co istotne, jeszcze przed wydaniem wizy musi sprawdzić, czy wnioskodawca posiada lub ma zapewnione mieszkanie i źródło utrzymania w Polsce i to na okres nie krótszy niż 12 miesięcy. Dzisiaj możliwe jest też przyznanie miejsca w ośrodku dla repatriantów, prowadzonego na zlecenie Pełnomocnika Rządu ds. Repatriacji przez organizacje społeczne w Polsce.
Jeśli okaże się, że wnioskodawca nie ma zapewnionego lokalu mieszkalnego i utrzymania, konsul może wydać tzw. promesę, czyli przyrzeczenie wydania w przyszłości wizy krajowej w celu repatriacji, jeśli zostaną spełnione warunki do osiedlenia się.